جزوه تغذیه دانشگاه تهران
کامل ترین جزوه تغذیه دانشگاه تهران بهمراه سوالات علوم پایه (حاوی نکات کلیدی مناسب برای تمامی رشته های مرتبط با تغذیه و علوم پزشکی و علوم پایه)
بخشی از متن فایل
ص 3
نكته: پيشگيري مهم تر از درمان است و تغذيه در علم پيشگيري قرار دارد.
نكته:10 چالش بزرگ دنيا: آلودگي هوا – نزاعها – بيماريها – آموزش – گرم شدن كره زمين – سوء تغذيه – بهداشت و آب
سالم – سوبسيدها و موانع بازرگاني – تروريسم – زنان و توسعه
• آمار سازمان بهداشت جهاني )WHO )2015:
• ساالنه 8800000 نفر از سرطان ميميرند.
• هر روزه 830 زن از مسائل مربوط به بارداري ميميرند كه علل اصلي عفونت، فشار خون و خونريزي است.
• از هر 7 كودك، يك كودك سوء تغذيه است. )در كشورهاي كمي توسعه يافته(
• وضعيت سوء تغذيه در ايران: گذر شتابزدهي تغذيهاي:
از يك سو:
• سوء تغذيه پروتئين انرژي: سال 1377 4.15%
• ريزمغذيها: سال 1381 حدود 15 تا 40 %كودكان و زنان و نوجوانان، كم خوني، فقر آهن
• شيوع گواتر: بررسي سال 1380 شيوع 9.9%
• كمبود ويتامين B2 در كل كشور
• كمبود ويتامين A در مناطق روستايي
از سوي ديگر:
• بيماريهاي متابوليكي: از هر 800 مرگ، 300 مرگ به دليل بيماريهاي متابوليكي، قلبي و عروقي )تغيير سبك زندگي(
• مصرف مواد قندي باالي 40%
• مصرف چربي بيش از 30 %افراد جامعه بيش از مقدار توصيه شده
امنيت غذايي يعني دسترسي كافي به غذاي بهداشتي در هر زمان، هر مكان و براي هر شخص آگاه به دانش تغذيهاي
تعريف تغذيه )Nutrition :)تغذيه علمي است كه مصرف مواد مغذي و جذب و متابوليسم آنها تا زمان دفع را بررسي كرده و
وضعيت سالمت و بيماريها را نيز مطالعه ميكند. فرايند تغذيه شامل بلع، هضم، جذب، انتقال، متابوليسم و دفع ميشود.
مواد مغذي )Nutrient :)تركيبات شيميايي مفيد موجود در غذا بوده كه شامل كربوهيدرات، پروتئين، چربي، مواد معدني،
ويتامينها و آب ميشود. در غذا عالوه بر مواد مغذي نگهدارنده، رنگها و غيره نيز ديده ميشود.
نكته: مواد مغذي را ميتوان به
سه دسته تقسيم كرد:
● درشت مقدار )Macronutrient :)كربوهيدرات، پروتئين و چربي
● ريز مقدار )Micronutrient :)ويتامينها، امالح و مواد معدني
● آب
ص 4
• عملكرد مواد مغذي:
1 .تأمين انرژي: مهمترين گروه براي تأمين انرژي چربيها و كربوهيدراتها هستند و در حضور اين مواد از پروتئين
استفاده نميشود. مصرف بيش از حد پروتئين اصال خوب نيست. حتي براي كساني كه بدنسازي كار ميكنند؛ زيرا اضافهي
پروتئين وارد چرخهي متابوليسم شده و توليد اوره كرده كه براي كليه باري اضافي ميشود.
2 .تأمين رشد و نمو و ترميم بدن: ما هر روز تعداد زيادي سلول )بيشترين مقدار در رودهي باريك( از دست ميدهيم.
اين سلولها بايد جايگزين شوند. اين نوسازي دائم )over Turn ،)نياز به مواد غذايي خصوصا پروتئين دارد.
3 .تنظيم واكنشهاي شيميايي بدن: به ويتامينها و مواد معدني مرتبط ميشود. كربوهيدراتها، چربيها، پروتئينها
و … بايد تجزيه و هيدروليز يا پليمريزه شوند. براي همين نياز به كاتاليزور دارند كه همان ويتامينها و مواد معدني هستند كه
براي انجام شدن واكنشها ضروري هستند.
نكته: وضعيت تغذيه بر اساس BMI در زنان كشور ما تا سال 2005 :
30 از بيشتر BMI % 19.2 25 از بيشتر BMI % 48.5 18.5 از كمتر BMI % 32.3
نكته: تغذيه نوزادان تا 6 ماهگي بايد انحصارا با شير مادر باشد.
سوء تغذيه
)Malnutrition(
● كم خواري )nutrition under )ناشي از گرسنگي و كمبود مواد مغذي
• مرگ زودهنگام مادران، نوزادان و كودكان
• اختالل رشد فيزيكي و مغزي در كودكان
● زياد خواري )nutrition over ← )چاقي )obesity)
← اضافه وزن )overweight)
• افزايش بيماريهاي مزمن از جمله سرطان، بيماريهاي قلبي عروقي و ديابت
نكته: پس اين تصور كه سوء تغذيه فقط در اثر كم خواري، نبود و نداشتن مواد غذايي ميباشد، غلط است.
نكته: آنچه در تغذيه صحيح بايد ديده شود، ورودي و خروجي برابر است