دانلود جزوه | دانلود جزوه
جزوه درس جنبش های اسلامی معاصر با فرمت word
بخشی از متن فایل
اگرچه در اندیشه اسلامی بر اصل توحید به عنوان مهمترین اصل مسلمانی تاکید میشود اما وجود تفسیر ها و قرائت های مختلف از دین اسلام همواره به عنوان امری مشروع به رسمیت شناخته شده است . به گونه ای که ما با فرقه ها و مذاهب گوناگون در اسلام روبرو ایم . که پیروان همه آنها مسلمان شناخته شده است و توسط فرقه های دیگر به رسمیت شناخته میشدند .
حتی وجود چنین تنوع مذهبی در جامعه اسلامی بیشتر به چشم مزیت دیده میشد تا مشکل همانگونه که پیامبر اسلام نیز وجود اختلاف در میان امت خود را نشان رحمت عنوان میکند . بنابراین وجود چنین سنتی در جهان اسلام که نه تنها به مذاهب گوناگون اسلامی اجازه ابراز نظر و فعالیت میدهد بلکه برای غیر مسلمانان هم این فرصت را برای ارائه دیدگاه های مختلف فراهم آورده است یک مزیت به شمار می رود .
هر چند همچنان تحمل اختلاف نظرهای سیاسی و مخالفت با حکومت از جانب حکومت های اسلامی به ندرت دیده میشود.
با توجه به آنچه گفته شد در دین اسلام و تاریخ اجتماعی مسلمانان ساختارها و زمینه هایی برای ایجاد نوعی اپوزیسیون مبتنی بر قانون اساسی وجود دارد . هرچند دولت های اسلامی در برابر این اپوزیسیون واکنش های مختلفی نشان دادند و چنانکه در بررسی جنبش های اسلامی معاصر میبینیم نگاه حکومت های اسلامی به مخالفین حکومت , نگاه های متفاوتی بوده است که از سرکوب کامل تا جذب کامل را در بر میگیرد .
ایران , اسلام انقلابی در قدرت :
انقلاب ایران یکی از بزرگترین انفجارات مردمی در تاریخ بشریت بود . در انقلاب اسلامی ایران بر مفاهیمی چون هویت – اصالت فرهنگی – مشارکت سیاسی – عدالت اجتماعی – نفی غربگرایی و استبداد و فساد تاکید میشود .
هویت انقلاب ایران :
انقلاب ایران ترکیبی از هویت اسلام شیعی با ناسیونالیسم ایرانی است . از زمانی که نخستین دولت دینی در ایران یعنی دولت صفویه در قرن شانزدهم میلادی تشکیل شد . اسلام شیعی درگیر سیاست شد . اگرچه شیعه دوازده امامی به واسطه سازش نسبی با حکومت در تاریخ ایران غالبا به شکل غیر سیاسی عمل کرده , اما در برخی برهه های بحران خیز تاریخ , اعتقادات و رهبری و نهادهای شیعی نقش مهمی در جامعه و سیاست ایران ایفا کرده است .
در طول قرن نوزدهم وبیستم علمای شیعه در مقام حامیان ملت در برابر حکومت در جنبش های اعتراض مردمی مشارکت میکردند . یکی از نخستین نمونه ها˓ جنبش تحریم تنباکو بود که با رهبری علما و همراهی مردم , شاه وادار به عقب نشینی از فروش انحصاری توتون و تنباکو به یک شرکت انگلیسی شد .
در دومین مورد علما در انقلاب مشروطه بار دیگر در راستای انجام اصلاحات قانونی و تحدید قدرت مطلقه دربار به بازاریان و روشن فکران و ناسیونالیست های سکولار پیوستند
نفوذ خارجیان در ایران فضای جامعه را برای ایجاد بحران های بزرگتر در دوران پهلوی آماده کرد .
این بحران ها زمینه مناسبی برای اسلام شیعی فراهم آورد تا به ارائه ایدئولوژی جدیدی برای اعتراض و مخالفت بپردازد .
اقدامات دولت پهلوی زمینه های حضور پررنگ روحانیت شیعه و ایجاد انقلاب اسلامی را روز به روز بیشتر فراهم کرد .
تاریخ ایران جدید تحت سیطره دودمان پهلوی بوده است :
رضا شاه پس از به قدرت رسیدن گرچه در ابتدا ادعاهای اسلام گرایانه داشت و به همین دلیل مورد حمایت رهبران مذهبی هم قرار گرفت˓ اما به تدریج روز به روز از اسلام دورتر و روی آوردن به پیش از اسلام را مورد تاکید قرار داد . در این راه تا آنجا پیش رفت که در مورد پوشش مردم و نیز نهادهای زیر نظر روحانیت هم اعمال قدرت کرد و آنرا تغییر داد .
اصلاحات عصر پهلوی شکاف هایی فرهنگی , اقتصادی زیادی میان طبقات بالا و غربگرای جامعه با اکثریت جامعه که جزء طبقات سنتی بودند ایجاد کرد و زمینه ساز اختلافات و بحران های آینده شد .