پاورپوینت درس دستور زبان فارسی (۱) در قالب ppt در ۲۳۰ اسلاید قابل ویرایش
بخشی از متن فایل
قیـد :
قید، کلمه یا گروهی از کلمات است که در جمله می آید تا مضمون جمله یا بعضی از اجزای جمله ، مثل صفت ، فعل ، قید ، مصدر و … را مقید سازد .
قید نیز یکی از نقشهای وابسته ی دیگر است .
- قید وابسته به فعل : ظرف را کاملا از آب پر کرد .
- قید وابسته به صفت : باغ بسیار بزرگ .
- قید وابسته به مسند : باغ ، بسیار بزرگ است .
- قید وابسته به قید دیگر : احمد ، بسیار تند می رود .
- قید وابسته به جمله : متاسفانه ، هوا امروز گرم است .
- قید وابسته به تمییز : او را خیلی ماهر می دانستم .
منـادا :
اسم یا جانشین اسم، هرگاه در جمله مورد ندا واقع شود نقش منادایی می گیرد و به آن منادا می گویند.
شهریارا تو بمان بر سر این خیل یتیم
پدرا، جانا ، اندوه گسارا تو بمان
( هوشنگ ابتهاج )
بخش اول – فعل
انواع کلمات و ساختمان آنها :
تعریف فعـل :
کلمه یا گروه کلماتی هستند که روی دادن امری، یا واقع شدن حالتی را در زمانی به شخصی نسبت می دهد .
مفاهیم مختلف فعل :
الف) انجام دادن یا گرفتن کاری : محسن در را بست ، شیشه شکست .
ب) واقع شدن کاری بر کسی یا چیزی : علی کشته شد ، نامه نوشته شد .
ج) پذیرفتن حالت یا صفتی : هوا روشن شد ، احمد مریض شد .
د) نسبت دادن صفتی به کسی یا چیزی: هوا روشن است، احمد مریض است.
بن فعل :
جزیی که در تمام صیغه های فعل دریک زمان مشترک باشد
بن نامیده می شود. بن یا ماده (ستاک) به دو دسته ماضی و مضارع تقسیم می شود :
مثل :
«رو» در صیغه های می روند، برویم، برو . و «رفت» درصیغه های رفته بوده است، رفتند، شاید رفته باشد، می رفتیم و … .
شناسـه :
جزیی که در فعل شخص و شمار را نشان می دهد شناسه نامیده می شود . بر دو دسته اند:
1.شناسه ماضی: م – ی – یم – ید – ند
مثل: گفتم ، گفتی ، گفت ، گفتیم ، گفتید ، گفتند .
- سوم شخض مفرد ماضی ، شناسه ندارد .
- شناسه مضارع : م – ی – د – یم – ید – ند
مثل : خورم ، خوری ، خورد ، خوریم ، خورید، خورند .