دانلود جزوه | دانلود جزوه
جزوه درس مبانی نظری معماری در ۷۵ صفحه بهمراه جزوه تئوری مبانی نظری معماری
بخشی از متن فایل
مبانی نظری معماری
»مبانی نظری« شاخهای از دانش است که موضوع آن بررسی اندیشهها و دیدگاهها و روشن ساختن درستی و نادرستی آنها
است. مانند هر شاخه دیگری از اندیشه بشری، شیوه طرح و بیان و نقد و تحلیل در این ریشته، منطقی-فلسفی و بر پایه
بازگشت به سرچشمهها و شالودههای اندیشه، و گسترش دادن، بازاندیشی و گاه بازنگری در آنها است.معماری مانند
بسیاری دیگر از شاخههای دانش و تجربه بشری، دارای جنبهای نظری و جنبهای عملی است. جنبه نظری آن، دربردارنده
اندیشهها و افکار معماران و منتقدان معماری است و جنبه عملی آن شامل روشهای اجرا، شناخت مواد و مصلح، شناخت
اقلیم و هر آنچه به کار ساخت ساختمان مربوط میشود، میباشد. اولین پرسش از همین جا پدید میآید که این دو جنبه
چگونه با هم ارتباط دارند؟ با وجود مباحث فراوان در این باره، پذیرفتنی است که جنبه عملی معماری متأثیر از جنبه نظری
آن است. به گفته دیگر همانگونه که هیچ انسان سلیمی را نمیتوان یافت کرد که واقعاً به گزاره »الف درست است« باور
داشته باشد و در عمل از گزاره »الف درست نیست« پیروی کند؛ در عرصه معماری هم نمیتوان معماری را یافت که
برخالف اصول اندیشه و باورهای خود دست به خلق اثر معماری بزند.از آنجا که انسانها دارای شالودههی اندیشه گوناگونی
هستند و از سرچشمههای گوناگونی بهره میبرند، در عمل ما با »مبانیهای نظری معماری« روبرو هستیم؛ به این معنا که
هر معمار یا منتقد اندیشمند، بر پایه اصول و شالوده اندیشه خویش، ساختاری از »مبانی نظری معماری« را برمیسازد و آن
را دستگاه نقد آثار خود و دیگران قرار میدهد.
بر این اساس مبانی نظری معماری عبارت است از:
الف( مجموعه و نظامی از دادهها و مفاهیم است که به توصیف و تبیین پدیدههای معماری که شامل آثار معماری و
اندیشههای مکتوب است میپردازد و این کار را با دو هدف انجام میدهد:
– تولید معماری جدید
– نقد معماری گذشته و موجود
ب( مجموعهای از ویژگیهای مفهومی و معنایی است که یک طراح )معمار( آنها را در طراحی اثر خود القاء میکند که این
القاء میتواند آگاهانه و یا بهصورت ناخودآگاه باشد.
پ( حاصل تعامل سه اصل مردم، معمار و معماری که شامل نوع نگاه مردم به معماری، نوع نگاه معمار به معماری و نگاه
معمارانه به زندگی مردم میشود
در تعریف معماری:
الف ویتروویوس
اندیشههای مطرحشده در معماری عهد باستان را میتوان از طریق نوشتههای ویتروویوس شناخت. »ده کتاب در باب
معماری« ویتروویوس تنها اثری است که از دوران باستان باقی مانده است.ویتروویوس اولین کسی نبود که در باب معماری
نوشت؛ ولی همه ٔ نوشتههای قبلی در باب این موضوع از بین رفتهاند. ده کتاب در باب معماری ویتروویوس برای شناخت
تاریخچه ٔ نظری معماری، از منابع محدودی است که راهگشاست. )بانی مسعود، ۱۳۸۴ :۶۷)
ویتروویوس معمار معروف رومی در طلیعه ظهور مسیحیت، معماری را چنین تعریف کرده است:
»معماری از نظم (Order ،(سازواره و آرایش (Arrangement ،(تناسبات (Eurhythmy ،(هماهنگی در تناسبات
(proportion of Harmony ،(قرینگی (Symmetry ،(پسندیدگی )شایستگی( (Propriety (و اقتصاد
(Economy (ناشی و نتیجه میشود.«
»ویتروویوس ضمن تصدیق نوشتههای معماران یونانی بویژه پیتیوس و هرموژنه در تدوین دیدگاههای او در خصوص
معماری، بر اهمیت آموختن فلسفه و موسیقی توسط معماران بسیار تأکید کرد. )کاپن، ۱۳۸۳ :۸۰ )ویتروویوس با بستری که
از اندیشههای فیلسوفان یونانی از جمله افالطون و ارسطو بوجود آمده بود، به تدوین نظریه معماری پرداخت. او در قرن اول
بعد از میالد کتاب »ده کتاب معماری« را نوشته است که در نوع خود بسیار واجد اهمیت است.
ویتروویوس ـ همانگونه که خود با افتخار ادعا میکند )کتاب چهارم، مقدمه( ـ اولین کسی بود که کل رشته ٔ معماری را
تحت پوشش فرم و قاعدهای سیستماتیک درآورد. او در کتاب »ده کتاب معماری« آورده است: »من قوانین مشخصی را
تنظیم کردهام که شما با مطالعه آنها میتوانید کیفیت ابنیهای را که تاکنون احداث کردهاید و همچنین آنهایی را که قرار
است احداث کنید، مورد قضاوت قرار دهید؛ چراکه من در این رساله اصول معماری را ارائه دادهام.« )بانی مسعود، ۱۳۸۴ :
۶۹ )این کتاب که از ده فصل تشکیل شده، دارای مباحثی به شرح زیر است:
کتاب اول: آموزش معمار، قواعد کلی تکنیکی و زیبایی شناسی پایه. بخشهای فرعی معماری، مکان یابی شهر، دیوارهای
شهر، جهت یابی خیابانها با توجه به بادها و … .
کتاب دوم: منشأ خانه ٔ مسکونی، مصالح ساختمانی.
کتاب سوم: ساخت معبد.
کتاب چهارم: انواع معبد: نظامهای ستون گذاری، نظریة تناسب.
کتاب پنجم: ابنیة عمومی، با اشارة خاص به تئاترها.
کتاب ششم: خانههای شخصی