دانلود جزوه | دانلود جزوه
مبانی و فراگرد بودجه ریزی دولتی دکتر مدنی
کامل ترین جزوه مبانی و فراگرد بودجه ریزی دولتی مربوط به درس فراگرد تنظیم و کنترل بودجه تالیف دکتر داوود مدنی در قالب فایل pdf و در حجم ۳۴ و ۷۰ صفحه، به همراه نمونه سوالات پیشنهادی و آزمون های جامع ادوار گذشته دانشگاه پیام نور با پاسخ نامه کلیدی ، مناسب برای دانشجویان رشته مدیریت دولتی با کد رشته ۱۲۱۴۰۰۶
– نکات مهم و طلایی فصول مختلف کتاب در قالب فایل pdf و در حجم ۳۴ صفحه و ۷۰ صفحه
– ۳ نوبت آزمون جامع پیشنهادی با پاسخ نامه کلیدی
– بانک نمونه سوالات امتحانی پایان ترم شامل تمامی ادوار گذشته دانشگاه پیام نور
بخشی از متن فایل
ص 5
فصل دوم
1 – بودجه چهار نقش بر عهده دارد که عبارتند از :
اول. نقش خدماتی بودجه
منظور از نقش خدماتی یا تخصیصی بودجه امکاناتی است که دولت برای اداره امور مملکت از بودجه کل کشور کسب میکند و فرآیندی که طی آن
چگونگی استفاده از کلیه منابع طرف درآمدهای بودجه منابعی را جهت تولید کاالها و خدمات عمومی تعیین میگردد .
هدف دولت از اجرای بودجه در جایگاه خدماتی آن تأمین و تدارک کاالها و خدمات عمومی برای استفاده افراد جامعه است .
حدود و قلمرو خدمات اساسی را که جزو اعمال حاکمیت دولت محسوب میشوند قانون اساسی مشخص کرده و بر عهدة دولتها میگذارد.
در ایفای نقش خدماتی بودجه ، راهنما و خط مشی دولت اصل اثر بخشی میباشد. یعنی درآمدهایی ارجحیت دارند که به سرعت و سادگی وصول
میشوند و عملیاتی اولویت دارند که سریعتر به هدف خواهند رسید .
دوم. نقش اقتصادی بودجه
دولتها در هر نظام سیاسی و اقتصادی دارای دو هدف مشترک هستند که عبارتند از:
الف – ثبات اقتصادی
به مفهوم تعادل عرضه کل و تقاضای کل در جامعه و به منظور مقابله با دورههای اقتصادی از قبیل تورم، رکود و بحران است .
سازوکار بودجه در دوره تورم اتخاذ سیاست مالی انقباضی و در دوره رکود اعمال سیاست انبساطی است .
ب – رشد اقتصادی
عبارت از افزایش ظرفیت کشور در تولید کاالها و خدمات است و معیار آن افزایش تولید ملی میباشد .
امروزه هدف کلیه کشورها با هر نظام حکومتی نیل به رشد اقتصادی مطلوب است .
یکی از شاخصهای مهم رشد اقتصادی، بهرهوری است. بهرهوری حاصل کسری است که از تقسیم مقدار و ارزش محصول بر مقدار یا ارزش یکی از
عوامل تولید به دست میآید. بهبود بهرهوری راهی به سوی رشد اقتصادی است .
سوم . نقش اجتماعی بودجه
از طریق اتخاذ یک رشته سیاستهای اجتماعی برنامهریزی شده و هماهنگ به تحقق میپیوندد .
منظور از عدالت اجتماعی برابری نسبی آحاد جامعه در بهره گیری از امکانات و رفاه عمومی است و دولت برای تأمین آن الزم است با اتخاذ و اجرای
سیاستهای باز توزیع صحیح سعی کند فاصله طبقاتی مردم را کمتر کرده و به حداقل ممکن برساند .
یکی از ابزارهای مؤثر در تعدیل توزیع درآمد، بودجه دولت است .
چهارم. نقش مدیریتی بودجه
مدیریت عبارت است از فرآیند برنامهریزی، سازماندهی، هدایت و کنترل عملیات سازمان برای رسیدن به هماهنگی مطلوب میان منابع انسانی و مادی
که در نیل هدفها به طور کارا و اثربخش مورد نیاز است .
بودجه در طرف درآمدها ابزار تأمینکننده منابع مالی عملیات سازمان است .
بودجه انعکاس مالی کلیه برنامهها و عملیات اجرایی سازمان است .
مدیریت در جهت تکامل در دو بستر متفاوت حرکت کرده است. یکی در جهت کیفی و رفتاری و دیگری در مسیر کمی و مقداری .
بودجهبندی یکی از مهمترین روشهای مقداری در مدیریت است
بودجهبندی تکنیکی است که به کمک تحلیلهای مالی و ارزیابیهای اقتصادی، عملیات و برنامههای سازمان را طراحی، اجرا و کنترل میکند و
کارایی مدیریت را ممکن میسازد .
بودجه در سیر تکاملی خود از سه مرحله عبور کرده و به منزله سه نوع ابزار عمل نموده است. اول ابزار نظارت پارلمانی، دوم ابزار تحلیل اقتصادی و
سیاستگذاری مالی در جهت تحقق هدفهای رشد و ثبات اقتصادی و سوم ابزار مدیریتی به منظور بهبود شیوههای اداره امور .
مدیریت امور عمومی در دو سطح متصور است. یکی در سطح کالن، یعنی مدیریت دولت که فرآیند مدیریتی آن جنبه سیاسی و اقتصادی دارد. دیگری
مدیریت سازمانهای دولتی در سطح خرد، که مدیریت در این سطح در چارچوب سیاستها و هدفهای کلی تعیین شده اعمال میگردد .
در مبحث نقش مدیریتی بودجه چگونگی استفاده از بودجه به عنوان ابزاری برای بهبود مدیریت سازمانها بررسی میگردد .
اولین بار در آمریکا در سال 1949 نقش مدیریتی بودجه شناخته شد .
حاصل کار کمیسیون هوور گزارشی بود که در آن نظامهای بودجهبندی نوینی با عناوین بودجه برنامه ای و بودجه عملیاتی پیشنهاد و به عنوان ابزار
بهبود مدیریت بررسی شد .
روشهای نوین بودجه بندی و عملیاتی و فنون جدید مربوط به آنها ، بودجه را به منزله مناسبترین وسیله بهبود مدیریت مطرح میسازد.
2 – ارتباط بودجه با فرآیند مدیریت
اول. بودجه ابزار برنامهریزی
برنامهریزی طراحی دورنمای آینده ای مطلوب و پیشبینی و انتخاب راههای مؤثر وصول به آن است .
برنامهریزی امری آینده نگر و اساس آن پیش بینی است .
بودجه در حالی که اطالعات الزم برای برنامهریزی را فراهم میسازد خود ابزار اجرای برنامههاست .
گرایش استفاده از بودجه به عنوان ابزار اجرای برنامهها و رسیدن به هدفهای اقتصادی بعد از بحران جهانی سال های 1931 شروع شد .
دوم. بودجه ابزار سازماندهی
از یک طرف مبتنی بر صرف اعتبارات و از سوی دیگر محدود به ظرفیتهای مالی و بودجه ای میباشد .
اثر بودجه بر عناصر ساختار سازمان :
الف – نحوه تقسیم کار الگوی تقسیم کار، طبقهبندی وظایف و واحد بندی ادارات که از اساسیترین عناصر سازماندهی است تابعی از
طبقهبندی توالی عملیات در بودجه میباشد .
به عنوان مثال در صورتی که در بودجه مصوب برنامه زراعت به فعالیت های مبارزه با آفات نباتی، بهبود زراعت دیم ، و ترویج و آموزش تقسیم شده
باشد در طبقهبندی وظایف سازمان ناگزیر باید واحدهای جداگانهای برای هر کدام از حالتهای نامبرده منظور شود .
ب – سلسله مراتب
ج – اختیار و مسئولیت اختیارات مالی، جایگاه ویژهای در میان انواع اختیارات و اثربخشی مدیریت دارد .
د – عدم تمرکز
ه – گستردگی سازمان
و – صف و ستاد
سوم . بودجه ابزار هماهنگی
مفهوم هماهنگی ایجاد وحدت عمل و همسو کردن فعالیت های مختلف سازمان در جهت نیل به هدفهای مشترک است .
یکی از مؤثرترین ابزار هماهنگی بودجه است .
بودجه بندی در نخستین گام از کوچکترین واحدهای عملیاتی دستگاهها آغاز میشود .
بودجهبندی حاصل فرآیندی نظامدار از هماهنگی در کلیه ردههای سازمانی میباشد .
چهارم. بودجه ابزار هدایت
هدایت به مفهوم جهت دادن به دادهها و منابع در بستر دادهها و اهداف سازمان است .
هدایت، کانالیزه کردن فعالیتها و فرآیندهای سازمانی در مسیر برنامه و طرحهایی از قبل پیشبینی شده میباشد و مستلزم هدایت هدفمند کلیه
عناصر تولید از قبیل نیروی انسانی، امکانات مادی و منابع مالی است .
یکی از راههای هدایت گرانه انعطاف در بودجه جابجایی اعتبارات مصوب است .
پنجم . بودجه ابزار نظارت
کنترل و نظارت مراقبتی است که در جهت تطبیق عملیات انجام شده با برنامههای از قبل پیشبینی شده اعمال میشود تا صحت اجرای برنامهها احراز
شود .
کنترل مشتمل بر چهار مرحله است: برقراری معیارها، سنجش عملیات، مقایسه عملیات با معیارها و کشف و اصالح انحرافات .
اثربخشی کنترل به کفایت معیارهایی بستگی دارد که در مرحله برنامهریزی تعیین میشوند .
تودجه حامل موثرترین و دقیق ترین معیارهای مقداری است .
بودجه دقیق ترین و موثرترین اطالعات بازخوردی را برای کنترل ، در تمام سطوح مدیریتی فراهم می سازد