دانلود جزوه | دانلود جزوه
جزوه نظریه ها و روش های مشاوره شغلی و تحصیلی با فرمت pdf در ۱۷۲ صفحه
بخشی از متن فایل
ثبت وقایع
در این روش از متصدي شغل خواسته میشود که فعالیتهاي روزانه خود را یادداشت کند. ثبت وقایع بهترین روش براي
کسب اطلاعات دست اول درباره چگونگی انجام کار است، زیرا کار به وسیله انجام دهنـده آن و آنگونـه کـه واقعـاً انجـام
میگیرد شرح داده میشود. باوجوداین، یادداشت فعالیتهاي روزانه، کاري دشوار و وقتگیر است و این کار را بایـد بـراي
مدتی طولانی ادامه داد تا بتوان تمام وظایف شغل را ثبت کرد. این امر هزینـههـاي اسـتفاده از روش مـذکور را افـزایش
میدهد.
پرسشنامه تجزیه و تحلیل سمت
مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه روشهاي معمول تجزیه و تحلیل شغل به شمار میآیند. در سالهاي اخیر، محققان سـعی
کردهاند تا یک روش مقداري براي تجزیه و تحلیل مشاغل ابداع کنند. پرسشنامه تجزیه و تحلیل سمت (PAQ(یکـی از
این روشهاست که در اوایل دهه 1970 بهوسیله مک کورمیک و همکارانش در دانشگاه پردو ابداع گردید.
براساس نظر آنها میتوان هر شغلی را برحسب مجموعه فعالیتهایی که در آن انجام میگیرد مورد تجزیه و تحلیـل قـرار
داد. از این رو، در پرسشنامهاي که طراحی نمودهاند، فعالیتهاي هر شغل به شـش طبقـه اصـلی تقسـیم گردیـده اسـت.
عناصر مهم در هریک از این طبقات ششگانه نیز شناسایی شدهاند. منظور از«عنصر»، حرکت یا عملـی اسـت کـه در کـار
انجام میگیرد و جزئی از آن بهشمار میآید. درمجموع، 194 عنصر که معرف تمام فعالیتهاي ممکن در هر شـغل اسـت
شناسایی و فهرست گردیدهاند
شرح شغل (Description Job (و شرایط احراز شغل
اطلاعاتی که از تجزیه و تحلیل شغل به دست میآید به صورت شرح شغل و شرایط احـراز شـغل، بـه فـرمهـاي خاصـی
منتقل میگردند. در شرح شغل، وظایف، مسئولیتها و شرایط کلی کار بهطور خلاصه درج میشود. شـرایط احـراز شـغل
نیز شرح حداقل شرایطی است که متصدي شغل باید دارا باشد تا بتواند با موفقیت از عهده کار برآیـد. بـه عبـارت دیگـر،
دانش، مهارتها و تواناییهایی که براي انجام موفق و مؤثر شغل ضروري است، در فرم شرایط احراز منعکس مـیگـردد و
انتظار میرود کسی که داراي آن شرایط باشد، شغل را بهتر از کسی که فاقد آن است انجام دهـد. تنظـیم شـرایط احـراز
شغل، نقش مهمی در فرایند انتخاب افراد ایفا میکند و با استفاده از آن میتوان نیرویی را انتخاب و اسـتخدام نمـود کـه
بیشترین شایستگی را براي تصدي شغل موردنظر داشته باشد. درواقـع، منظـور از«انتخـاب صـحیح» در مـدیریت منـابع
انسانی، این است که شاغل(باتوجه به مشخصاتی که در شرایط احراز شغل درج گردیده) و شغل(آنطور که در شرح شغل
توصیف شده است)، باهم تناسب داشته باشند. هنگام تجزیه و تحلیل شغل باید توجه داشت که شغل را آنچنان که انجام
میشود گزارش کرد، نه آنچنان که در گذشته انجام میشده یا آنچنان که باید انجام شود، یا آنچنان که در سـازمانهـا و
مؤسسات مشابه دیگر انجام میشود. مطالعه و بررسی اینکه شغل چگونه باید انجام گیرد، معمولاً بعد از تجزیـه و تحلیـل
شغل صورت میپذیرد و وظیفهاي است که برعهده متخصصان روشسنجی یا مهندسان صنایع است
تنظیم شرح شغل
در شرح شغل توضیح داده میشود که متصدي شغل چه وظایفی را چگونه و در چه شرایطی انجام میدهـد. معمـولاً هـر
شرح شغلی شامل اطلاعاتی به شرح زیر است:
الف) شناسنامه شغل. برخی از اطلاعاتی که در این قسمت درج مـیشـود عبارتنـداز: 1 (عنـوان شـغل؛ بـراي هـر پسـت
سازمانی نامی انتخاب میگردد که معرف آن شغل است و عنوان شغل نامیده میشود، مثلاً معاون مالی، رئیس کارگزینی.
2 (کد(شماره پست سازمانی)؛ هر شغلی را که در سازمان میتوان بهوسیله کد خاصی کـه بـه آن داده مـیشـود از سـایر
مشاغل مجزا کرد. کد هر شغل نشاندهنده مشخصات اصلی آن شغل ازقبیل گـروه اسـتخدامی و سـقف حقـوق اسـت و
بهوسیله آن میتوان شغل را به سرعت شناسایی کرد. 3 (نویسنده شرح شغل؛ 4 (تاریخ 5 (تصویبکننده6 (جایگاه شـغل
در سلسله مراتب سازمانی(اداره و واحد مربوط). 7 (عنوان سرپرست مستقیم شـاغل 8 (پایـه و رتبـه شـغل 9 (حـداقل و
حداکثر حقوقی که به شغل تعلق میگیرد.
ب) خلاصه شغل. در این قسمت از فرم، وظایف اصلی شغل به صورت کلی بیان میگردد.
درعینحال که شرح شغل نباید بیش ازاندازه، خشک و انعطافناپذیر باشد باید تاحدممکن دقیق و خالی از ابهام باشد.
ج) ارتباطات اداري. در این قسمت، نوع ارتباط اداري متصدي شغل با دیگران در داخل و خارج سازمان بیان میشود.
د) شرح وظایف و مسئولیتها
ه) اختیارات. در بخش دیگري از فرم شرح شغل؛ حدود اختیارات شاغل، محدوده تصمیمگیري، تعداد افرادي کـه از او بـه
طور مستقیم دستور میگیرند و درصورت لزوم، سقف بودجهاي که در اختیارش قرار داده میشود، مشخص میگردد.
و) معیار عملکرد. منظور از معیار عملکرد، فهرستی از ضوابط و موازینی است که انتظار می بـود بـا رعایـت آن، متصـدي
شغل وظایف و مسئولیتهاي اصلی خود را آنطور که در شرح شغل آمده است، بدرستی انجام دهد و بهوسیله آن بتـوان
عملکرد واقعی وي را ارزیابی کرد.
ز) محیط و شرایط کار. سروصدا، شلوغی، گرما یا سرماي شدید، خطرناك بودن کار و یا هر شرایط دیگري که لازمه انجام
دادن کار و یا جزء لاینفک آن باشد نیز باید در شرح شغل ذکر گردد.