دانلود جزوه | دانلود جزوه
جزوه روانشناسی کودکان استثنایی دکتر سیدرضا میرمهدی در ۶۸ صفحه شامل شش فصل منبع رشته روانشناسی دانشگاه پیام نور
بخشی از متن فایل
فصل سوم: کودکان کمتوان ذهنی
کمتوانی ذهنی، در بر گیرنده آسیبهایی در زمینه توانمندیهای هوش کلی و عملکرد رفتار سازشی در 3 حوزه شناختی،
اجتماعی و کارکردی و عملی است.
حوزه شناختی شامل مهارتهای زبانی، خواندن و نوشتن، ریاضیات، استدالل، دانش و حافظه است.
حوزه اجتماعی شامل عواطف، قضاوت اجتماعی، مهارتهای ارتباط بین فردی، توانایی ایجاد و حفظ روابط دوستانه و
تواناییهای مشابه است.
حوزه کارکردی و عملی شامل خودمدیریتی، مراقبت از خود، مسئولیتپذیری شغلی، مدیریت مالی، مدیریت تکالیف
مدارسه و وظایف شغلی است.
تعریف کودک کمتوان ذهنی:
✓ انجمن کمتوانی ذهنی آمریکا، کمتوانی ذهنی را نوعی ناتوانی معرفی کرده که با محدودیتهای چشمگیر در دو حوزه
کارکرد هوشی و رفتار سازشی همراه است و در مهارتهای سازشی همچون مهارتهای مفهومی، اجتماعی و عملی پدیدار
شده و قبل از 18 سالگی آغاز میشود.
✓ 3 جزء مهم در تعریف کمتوانی ذهنی عبارتند از الف( عملکرد هوشی، ب( رفتار سازشی و ج( سن شروع.
1 .هوش:
✓ در کودکان کمتوان ذهنی، عملکرد هوشی پایین باید حداقل 2 انحراف معیار پایینتر از متوسط باشد )نمره 70 و کمتر
برای آزمون وکسلر(
2 .رفتار سازشی:
✓ رفتار سازشی بمعنای توانایی فرد برای مدیریت رفتارهای خود در محیطهای مختلف است.
✓ رفتارهای سازشی در جدیدترین تعریف، به 3 طبقه اصلی مهارتهای مفهومی، اجتماعی و عملی کاهش یافته است در
صورتی که قبال، 10 حیطه مهارت سازشی را توصیف کرده بودند.
✓ پیشرفت تحصیلی مفهومی است که میتوان آن را از طریق عملکرد تحصیلی دانشآموز در دروس مختلف مشاهده کرد
و یا درک مفهوم پول.
✓ مهارتهای اجتماعی بر رفتارهای فرا گرفته مطلوبی اشاره دارد که فرد را قادر میسازد با دیگران رابطه مطلوبی داشته
و از واکنشهای نامعقول اجتماعی خودداری کند.
✓ مهارتهای اجتماعی، طیف گستردهای از رفتارها از قبیل توانایی شروع ارتباط موثر و مناسب با دیگران، ارائه پاسخهای
مفید و شایسته، تمایل به رفتارهای سخاوتمندانه، همدالنه و یاریگرانه، پرهیز از تمسخر ، قلدری و زورگویی به دیگران
را شامل میشود.
✓ مهارتهای عملی شامل فعالیتهای شخصی در زندگی روزمره از قبیل خوردن، لباس پوشیدن، تحرک، دستشویی رفتن
و نظافت کردن است.
✓ فعالیتهای ابزاری در زندگی روزمره از قبیل آماده کردن غذا، مصرف دارو، استفاده از تلفن، استفاده از وسایل نقلیه
عمومی و فعالیتهای خانهداری است.
✓ رفتارهای سازشی را میتوان همانند هوش، با آزمونهای استاندارد شده ارزیابی کرد که معموال با مصاحبههای ساختارمند
یا مشاهده مستقیم، تکمیل میگردند.
3 .سن:
✓ سن بروز این اختالل، قبل از 18 سالگی تعیین شده چون بخشی از مجموعه شرایطی است که ناتوانی رشدی نامیده
میشود.
✓ ناتوانیهای رشدی، کمتوانیهای جسمی یا ذهنی هستند که در هنگام تولد یا دوران کودکی و یا اوایل نوجوانی تشخیص
داده میشوند.
سیر تاریخی توجه به کودکان کمتوان ذهنی:
✓ تاریخچه کمتوانی ذهنی، قدمتی همپای تاریخ بشر دارد.
✓ بقراط به ضایعات مغزی این افراد و ارتباط آن با کمبودهای هوشی اشاره کرده است.
✓ در طول قرن 19 ،کودکان کمتوان ذهنی در موسساتی اسکان یافتند که معلولین دیگری چون ناشنوایان، نابینایان و سایر
کودکان معلول هم در آنها نگهداری میشدند.
✓ در اروپا و آمریکا، نخستین گامها در راه توجه علمی به کودکان کمتوان ذهنی و بیماران روانی توسط فیلیپ پینل،
روانپزشک فرانسوی برداشته شد.
✓ پینل بجای شکنجه و تنبیه آنان، برنامههای تفریحی و آموزشی تدارک دید که روش وی به درمان اخالقی شهرت یافت.
✓ ایتارد، 5 سال از وقت خود را صرف آموزش کودکی وحشی که در جنگل پیدا شده بود، کرد.
✓ در سال 1866 ،سگن شاگرد ایتارد، با ابداع روشی که آن را روش فیزیولوژیک نام نهاد، به آموزش کودکان کمتوان ذهنی
پرداخت. سگن، کالسهای ویژه آموزش کودکان کمتوان ذهنی را بنیانگذاری نمود.
✓ اقدامات سگن، الهامبخش ماریا مونته سوری در ایتالیا بود.
✓ ساموئل هاوو، مدارس و کالسهای آموزش ویژه برای کودکان کمتوان ذهنی را در آمریکا ایجاد و گسترش داد.
✓ در اوایل قرن 20 ،به کودکان کمتوان ذهنی، مهارتهایی همچون مهارتهای شغلی نیز آموزش داده میشد.
✓ در سالهای اولیه قرن 20 ،دو جریان عمده در آموزش و یا درمان کودکان کمتوان ذهنی، اثرگذاری فراوان داشتند که
عبارتند از: الف( جنبش هوشآزمایی آلفرد بینه و تالش وی برای ساخت یک آزمون هوش استاندارد و ب( جنبش اصالح
نژاد.
✓ بینه اولین فردی است که ماموریت یافت آزمونی تهیه کند که بتوان کودکان کمتوان ذهنی را از سایر کودکان جدا کرد.
✓ شکل اولیه آزمون بینه، در سال 1904 عرضه شد.
✓ در سال 1916 ،ترمن در دانشگاه استنفورد، این آزمون را مورد بازنگری و هنجاریابی مجدد قرار داده که از آن به بعد به
آزمون استنفورد – بینه شهرت یافت.
✓ اولین تالشهای بینه در اندازهگیری هوش، منجر به ارائه مفهوم هوشبهر گردید.
✓ در اوایل قرن 20 و همزمان با کارهای بینه، جنبش اصالح نژاد در آمریکا در سال 1920 توسط چارلز داونپورت مطرح شد